historia

Ulica Świętojańska, to miejsce o bardzo ciekawej historii. Moje wspomnienia dotyczą początków lat 60. i wszystko, co tu opiszę, jest spojrzeniem na świat dziewięcioletniej dziewczynki, która trochę zagubiona została zapisana do szkoły nr 1. przy ulicy Świętojańskiej.

Zainteresowana historią wsi Orężna, dziś w granicach Piaseczna, w wyszukanych aktach stanu cywilnego odnajduje kilka aktów urodzeń w księdze piaseczyńskiej, które informują mnie o urodzinach w kolonii Świniary.

Opublikowanie pierwszej części mojego artykułu o zbrodni w Orężnej, dokonanej przez Niemców 4 sierpnia 1944 r., nieoczekiwanie dla mnie stało się bazą do wyjaśnienia wątpliwości i bardzo ciekawego kontaktu z Czytelnikami.

Za każdym razem, gdy sięgam do aktów stanu cywilnego z Piaseczna, a potem przeglądam w Grobonecie mogiły na piaseczyńskim cmentarzu, to ogarnia mnie nostalgia za tymi czasami, gdy jako mała dziewczynka razem z moim koleżankami ze szkoły przy ul. Świętojańskiej spędzałyśmy dużo czasu na cmentarzu przy zaniedbanych grobach, by je porządkować.

Przez kilka miesięcy unikałam tego tematu i na koniec - gdy przyszedł do mojego domu w osobach niezwykłych - zrozumiałam, że dużo było w tym unikaniu przypadkowej celowości. Bo trzeba było nabrać kondycji, aby przeanalizować to, co nastąpiło.

Historia piaseczyńskich zaginięć i samobójstw, szczególnie dzieci i młodych ludzi, nie jest na szczęście zbyt bogata w wypadki. Pamiętam jednak kilka epizodów, które wstrząsnęły mieszkańcami, zasiały panikę i na kilka lat stały się powodem do snucia przypuszczeń, co mogło się wydarzyć i dlaczego doszło do tak tragicznych finałów.

Zanim napiszę o dalszych losach kierownika piaseczyńskiego kina muszę wyjaśnić co znaczył „kwaterunek”. W latach powojennych władze PRL wprowadzając kwaterunek poradziły sobie z brakiem mieszkań.

Prażmów skrywa wiele zaskakujących historii – od dramatycznego uderzenia pioruna w kościół podczas mszy, przez zabawną anegdotę o skradzionych skarpetkach, aż po losy zapomnianych właścicieli majątku. Wszystko to wydarzyło się naprawdę – i splata się w opowieść, w której codzienność miesza się z historią i legendą.

Janusz I książę warszawski, ciekawa postać historyczna w dziejach Mazowsza. Czersk miał wszystko, by stać się sercem Mazowsza – zamek, historię i księcia, który w niego inwestował. A jednak to Warszawa przejęła pałeczkę. Dlaczego? Cofnijmy się do czasów Janusza I, mazowieckiego władcy, który lokował miasta, budował warownie i… podjął decyzję, która odmieniła przyszłość regionu.

Kolejki wąskotorowe, które pod koniec XIX wieku dotarły do Piaseczna, zmieniły nie tylko mapę regionu, ale i codzienne życie jego mieszkańców. Choć historia ich powstania wydaje się dobrze znana, stare gazety wciąż odkrywają nowe wątki, zapomniane plany tras i osobliwe wydarzenia z tamtych lat. Jak wyglądały początki? Co działo się na peronach i w wagonach? I jak kolejki przyczyniły się do rozwoju Piaseczna i okolic?

Skolimów mojego dzieciństwa pachniał jaśminem, czeremchą i sosnową żywicą. To tutaj, w starych willach i kamienicach, toczyło się życie pełne barwnych postaci, smaków i tradycji, które dziś wydają się niemal baśniowe. W restauracjach, których już nie ma, można było zjeść raki w koprze, posłuchać ułańskich śpiewów i poczuć atmosferę dawnych czasów. Wspominam to miejsce z nostalgią – zapach pieczonego kurczaka z nadzieniem, dźwięk wozów z węglem i jazzowe parafrazy Beatlesów w niewielkim pokoiku przy ulicy Prusa. To opowieść o Skolimowie, który odszedł, ale wciąż żyje we wspomnieniach.

Jak funkcjonował sklep z mięsem i wędlinami przy ul. Sienkiewicza w kamienicy Poncyliuszów?

Dawno temu istniały sklepiki, gdzie można było kupić masło krojone z dużej osełki pakowane w szary papier, jednego cukierka czy syfon wody sodowej.

Z opowieści pana Symplicjusza dowiaduję się, że jego dziadek Matuszewski był przed wojną tramwajarzem i w 1932 r. firma Warszawskie Tramwaje Miejskie umożliwiła zakup działek w czasie parcelacji Gołkowa i Wólki Kozodawskiej.

Umawialiśmy się kilka razy na to spotkanie i w końcu doszło do skutku 15 stycznia 2025 r. Moimi gośćmi byli, tego zimowego deszczowego dnia, Krysia i Symplicjusz, absolwenci liceum w dawnej Platerówce.