Sobików: wieś pełna zabytków

Obraz św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus znajdujący się w kościele w Sobikowie został wpisany do rejestru zabytków ruchomych województwa mazowieckiego. W tej niewielkiej wsi jest więcej zabytków wartych obejrzenia.

Sobików to wieś położona w zachodniej części gminy Góra Kalwaria. Graniczy bezpośrednio z Cendrowicami, Krzakami Czaplinkowskimi, Dębówką oraz Czaplinkiem. Liczy około 200 mieszkańców. Znajdują się w niej ciekawe zabytki związane z sakralną historią tego miejsca.

Obraz z wyobrażeniem św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus znajduje się w zakrystii kościoła pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika. W maju tego roku został wpisany do rejestru zabytków ruchomych województwa mazowieckiego. Stało się to na wniosek ks. prałata Włodzimierza Czerwińskiego, proboszcza z Sobikowa.

Namalowany na deskach

Wizerunek świętego jest namalowany farbami olejnymi na sklejonych deskach. Jak zaznaczono w decyzji Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, z powodu braku materiałów źródłowych nie jest możliwe jednoznaczne datowanie obrazu.

– Pewnym jest natomiast, iż stanowi on wyposażenie dawnego drewnianego kościoła (wzniesionego w 1670, zastąpionego murowanym, wybudowanym w latach 1939-1950). Pomimo wtórnych przemalowań, przedmiotowe dzieło charakteryzuje się dobrym warsztatem malarskim, dbałością o detale i indywidualnym wyrazem artystycznym. Kompozycja wzorowana jest na obrazach włoskiego malarza Guido Reni z I połowy XVII w. – napisał konserwator. – Obraz stanowi jedno z niewielu zachowanych dzieł sztuki należących do wyposażenia poprzedniej drewnianej świątyni, tym samym jest dziełem o istotnych wartościach historycznych.

Murowany w miejsce drewnianego

Pierwsze wzmianki o kościele w Sobikowie odnotowano w przekazach historycznych już w 1437 roku. Na początku XVII w. biskup poznański Wawrzyniec Goślicki opisał kościół jako drewnianą budowlę pod wezwaniem Świętego Krzyża. Kościół przynależał wtedy do dekanatu wareckiego diecezji poznańskiej. W 1670 r. wzniesiono tu nową świątynię, również drewnianą. Obecny murowany kościół pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika został wybudowany w latach 1939-1950 według projektu architekta Czesława Duchnowskiego. Obecnie należy do dekanatu czerskiego archidiecezji warszawskiej.

Dzwonnica obita gontem

Kiedy w 1670 r. budowano drewniany kościół, obok niego wzniesiono również drewnianą dzwonnicę, która istnieje do dzisiaj. Stoi ona pomiędzy współczesnym kościołem a drogą wojewódzką numer 683, od jego południowej strony. W 1976 roku dzwonnica została wyremontowana i zarejestrowana w katalogu zabytków. Jest to jedyna na terenie województwa mazowieckiego dzwonnica obita gontem.

Dzwonnica ma drewnianą konstrukcję słupową, również w całości obitą gontem. W dolnej części znajduje się fartuch, który w dużej mierze osłania elementy fundamentów. W górnej części budynku znajduje się ażurowy prześwit obramowany deskami zbijanymi drewnianymi kołkami, przez który widać dzwony. Całość nakryta jest gontowym dachem namiotowym ze sterczyną z metalowym krzyżem.

Kapliczka i cmentarz

Naprzeciwko kościoła, bezpośrednio przy drodze nr 683, stoi kapliczka przydrożna wybudowana w 1930 roku. Warto ją zobaczyć, ale zdecydowanie większą wartość historyczną ma cmentarz parafialny w Sobikowie. Został założony na przełomie XVIII i XIX wieku. Najstarszym zabytkiem na tym cmentarzu jest kolumna zakończona obeliskiem z piaskowca z datą 1747 roku. Dużą wartość zabytkową i artystyczną mają cmentarne płyty, nagrobki i krzyże żeliwne. Rośnie tu też cenny starodrzew. Na cmentarzu znajduje się, również objęte ochroną, Miejsce Pamięci Narodowej – mogiła 14 żołnierzy rozstrzelanych przez hitlerowców we wrześniu 1939 roku.

Czytaj również: Atrakcje na wakacje – co warto zwiedzić w powiecie piaseczyńskim?