Dialog ratuje zabytki

Dobra wola i chęć współpracy dają największe szanse na ochronę i promocję zabytków. Do takich wniosków doszli uczestnicy I Kongresu Historycznych Miejscowości Mazowsza.

Trwający dwa dni Kongres zorganizowało Stowarzyszenie Ład na Mazowszu we współpracy z Mazowieckim Instytutem Kultury, Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie oraz Urzędem Gminy i Ośrodkiem Kultury w Górze Kalwarii. Celem Kongresu było podzielenie się doświadczeniami w zakresie ochrony zabytków przez samorządy i nawiązanie współpracy między miastami i organizacjami pozarządowymi, którym leży na sercu zachowanie dziedzictwa historycznego dla kolejnych pokoleń.

Kongres rozpoczął się w czwartek 14 września w warszawskim Muzeum Etnograficznym. Spotkanie otworzyły prelekcje naukowców zajmujących się zagadnieniami architektury, przestrzeni miejskiej, renowacją zabytków. W drugiej części dnia, podobnie jak w piątek w Górze Kalwarii, reprezentanci kilku miast przedstawiali wybrane zagadnienia dotyczące historii i współczesności swojego regionu. Dzień drugi uczestnicy kongresu rozpoczęli wycieczką po Górze Kalwarii i Czersku. Prezentacje dotyczące m.in. Warki, Żyrardowa, Pułtuska, Serocka czy Sokołowa Podlaskiego pokazały, że do zachowania danych obiektów historycznych, ich promocji czy wykorzystania na różne cele, niekoniecznie muzealne, często ważna jest dobra współpraca na linii konserwator zabytków – samorząd czy prywatny właściciel obiektu. Reprezentujący Serock Sekretarz Gminy Tadeusz Kanownik zwrócił też uwagę na istotną rolę ciągłości władzy. Jak wskazywał, czas potrzebny do realizacji projektów rewitalizacyjnych, zwłaszcza większych obiektów czy wręcz całych fragmentów miasta, wymaga planowania, przejścia całych procedur administracyjnych. Dopiero na końcu tej ścieżki możliwe jest podjęcie prac konserwatorskich. Wiąże się to najczęściej również ze sporymi wydatkami, a co za tym idzie musi być rozplanowane w budżecie. Jako udany przykład współpracy organizatorzy podali budynek dawnych koszar wojskowych, w których odbywały się prelekcje drugiego dnia. Zarządzany przez powiat majątek długo czekał na rewitalizację. Zupełnie niedawno prywatny przedsiębiorca wyremontował obiekt i przekształcił go w hotel z restauracją.

Podsumowaniem Kongresu była debata na temat strategii konserwacji zabytków. Najwięcej pytań (ale i uwag) goście Kongresu mieli oczywiście do prof. Jakuba Lewickiego, Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Kongres sfinansował Mazowiecki Instytut Kultury oraz Gmina Góra Kalwaria.